Dünyanın en eski ekmek kültürlerinden birine sahip olan İran mutfağı, çeşitliliği ve aromatik özellikleriyle dikkat çeker. Bu mutfakta her ekmeğin bir hikâyesi vardır. O hikâyelerin en güzellerinden biri de hiç şüphesiz Nan-e Barbari‘dir.
“Nan” Farsça’da “ekmek” demektir. “Barbari” ise tarihsel olarak İran’da yaşayan Azeri Türk halkı için kullanılan bir terimdir. Bu ekmek ilk olarak İran’ın kuzeybatısındaki Azeri nüfusun yoğun olduğu bölgelerde pişirilmiş, zamanla başkent Tahran dahil tüm ülkeye yayılmıştır. Bugün İran’da sabah saatlerinde fırın kuyruklarının büyük kısmı bu geleneksel ekmek için oluşur.
Barbari ekmeği uzun, ince ve yassı şekliyle dikkat çeker. En ayırt edici özelliği ise pişmeden hemen önce üzerine sürülen nişastalı roomal karışımıdır. Bu karışım ekmeğe pişince özel bir parlaklık ve kabuk dokusu kazandırır.
Kabuğu dıştan çıtır, içi ise pamuksu ve hafif gözenekli yapıdadır. Kahvaltıda beyaz peynir, kaymak, zeytin ve balla; bazen de akşam yemeğinde çorbanın yanında sunulur.
İran’da genellikle taş fırınlarda pişirilir ve sıcakken özel kağıtlara sarılarak eve taşınır. Geleneksel mutfaklarda halen tandırlarda veya sac üzerinde pişirilir. Modern mutfaklarda ise fırın taşları kullanılarak otantik doku yakalanabilir.
📋 Malzemeler (2 büyük ekmek için)
- 500 g un
- 300 ml ılık su
- 1 yemek kaşığı kuru maya
- 1 tatlı kaşığı toz şeker
- 2 çay kaşığı tuz
- 2 yemek kaşığı zeytinyağı
Roomal (üzeri için):
- 1 yemek kaşığı un
- 1 çay kaşığı şeker
- 1/2 su bardağı su
Süsleme:
- Susam, çörek otu veya haşhaş tohumu
👨🍳 Adım Adım Nan-e Barbari Tarifi
- Mayayı Aktive Et: Ilık su, maya ve şekeri bir kapta karıştır. 10 dakika beklet, köpürünce hazırdır.
- Hamuru Yoğur: Mayalı karışıma un ve tuz ekleyerek yumuşak bir hamur yoğur. Sonunda zeytinyağını da ekle.
- Mayalanma: Hamuru örtüp 1 saat kadar mayalanmaya bırak.
- Roomal Hazırlığı: Küçük tencerede un, su ve şekeri karıştırıp 2–3 dakika karıştırarak pişir. Koyu ve parlak bir kıvam almalı. Soğumaya bırak.
- Şekil Verme: Hamuru iki eşit parçaya ayır. Hafif unlanmış zeminde uzun ve oval şekil ver.
- Yüzey İşlemi: Hamurların üzerine roomal sür. Parmak uçlarınla veya spatula yardımıyla enine şeritler çiz.
- Süsleme: Üzerine susam, çörek otu ya da haşhaş serpiştir.
- Pişirme: Önceden ısıtılmış 230°C fırında 15–20 dakika pişir. Üstü kızarıp içi yumuşak kaldığında fırından çıkar.
🍽️ Besin Değeri (1 dilim – yaklaşık)
- Kalori: 180 kcal
- Karbonhidrat: 36 g
- Protein: 5 g
- Yağ: 3 g
- Lif: 2 g
- Alerjenler: Gluten
- Vegan uyumlu: ✔
🌟 Kültürel Bilgiler & Servis Önerisi
- İran’da çoğunlukla sıcak servis edilir.
- Yanında beyaz peynir, kaymak, zeytin ve balla geleneksel kahvaltılarda yer alır.
- Akşam yemeklerinde mercimek çorbası, abgoosht veya kebaplarla da eşleşir.
- Fırından çıktığında üzerine tereyağı sürmek İranlıların geleneksel bir dokunuşudur.
