Zeytinyağlı Fava: Ege’nin En Lezzetli Mezelerinden Biri

Fava, özellikle Ege ve Akdeniz mutfağında sıkça tüketilen, zeytinyağlı mezelerin en sevilenlerinden biridir. Ana malzemesi olan kuru bakla, hem yüksek protein değeri hem de lif açısından zengin yapısıyla sağlıklı bir besin kaynağıdır. Kremsi dokusu ve aromatik lezzetiyle sofraları süsleyen fava, özellikle balık sofralarında vazgeçilmez bir mezedir.

Bu tarifte, geleneksel yöntemle hazırlanmış en lezzetli zeytinyağlı fava tarifini bulacaksınız. Kendi evinizde kolayca hazırlayabileceğiniz bu nefis mezeyi misafirlerinize sunabilir ya da kendiniz için sağlıklı bir alternatif olarak değerlendirebilirsiniz.

Favanın Kökeni ve Tarihçesi

Fava, Osmanlı mutfağından günümüze ulaşan en özel mezelerden biridir. Asıl kökeni Antik Yunan’a dayanan bu tarif, zamanla Osmanlı ve özellikle Ege mutfağının ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Yunanistan’da da yaygın olarak tüketilen bu lezzet, Türkiye’de özellikle İzmir, Ayvalık, Çanakkale ve Balıkesir gibi sahil şehirlerinde sıkça yapılmaktadır.

Geleneksel olarak üzerine bol zeytinyağı ve dereotu eklenerek servis edilen fava, günümüzde limon suyu, kırmızı soğan ya da kapari gibi malzemelerle de zenginleştirilebilmektedir.

Zeytinyağlı Fava Tarifi

Malzemeler:

• 2 su bardağı kuru bakla (kabukları soyulmuş)
• 1 adet büyük soğan (yemeklik doğranmış)
• 1 diş sarımsak (isteğe bağlı)
• 1 adet havuç (rendelenmiş)
• 1 çay bardağı sızma zeytinyağı
• 1 tatlı kaşığı toz şeker
• 1 tatlı kaşığı tuz
• 1 çay kaşığı karabiber
• 3,5 su bardağı sıcak su
• Yarım limonun suyu

Üzeri için:

• 2-3 yemek kaşığı zeytinyağı
• 1/2 limonun suyu
• 1 avuç ince kıyılmış dereotu
• 1 yemek kaşığı kapari veya doğranmış turşu (isteğe bağlı)

Fava Yapımı – Adım Adım Tarif

1. Kuru Baklayı Hazırlayın

Kuru baklayı bir gece önceden bol suyla ıslatın. Bu işlem, baklaların daha hızlı pişmesini sağlayacaktır. Ertesi gün suyunu süzüp yıkayın.

2. Sebzeleri Soteleyin

Bir tencereye zeytinyağını alın ve doğranmış soğanı ekleyerek orta ateşte pembeleşene kadar kavurun. Ardından rendelenmiş havucu ve sarımsağı ekleyip birkaç dakika daha kavurun.

3. Kuru Baklayı Pişirin

Kuru baklayı tencereye ekleyin. Üzerine toz şeker, tuz ve karabiberi ilave edin. 3,5 su bardağı sıcak suyu da ekleyerek orta ateşte baklalar iyice yumuşayana kadar pişirin. Bu süreç yaklaşık 30-40 dakika sürebilir.

4. Püre Haline Getirin

Baklalar tamamen yumuşadığında ocaktan alın ve blender veya çatal yardımıyla püre haline getirin. Pürüzsüz bir kıvam elde etmek için gerekirse biraz daha sıcak su ekleyebilirsiniz. İçine limon suyu ekleyerek karıştırın.

5. Soğutup Şekillendirin

Fava karışımını hafifçe yağlanmış bir kaba dökün ve üzerini düzleştirin. Oda sıcaklığında soğuduktan sonra buzdolabında en az 2 saat dinlendirin. Dinlendikçe kıvamı daha yoğun ve kesilebilir hale gelecektir.

6. Servis Edin

Fava tamamen soğuduktan sonra dilimleyerek servis tabağına alın. Üzerine bol zeytinyağı gezdirin, limon suyu ekleyin ve dereotu ile süsleyin. İsteğe bağlı olarak kapari veya ince doğranmış kırmızı soğan ekleyebilirsiniz.

Besin Değerleri ve Diyet Bilgileri

Bu nefis meze, hem sağlıklı hem de besleyici özellikleriyle sofranızda önemli bir yer tutabilir. İşte porsiyon başına yaklaşık besin değerleri:

• Vegan ve vejetaryen dostudur.
• Glutensiz bir mezedir, bu yüzden gluten hassasiyeti olanlar rahatlıkla tüketebilir.
• Bol lif içeriği sayesinde sindirimi destekler.
• Protein bakımından zengindir, özellikle bitkisel protein ihtiyacı olanlar için harika bir tercihtir.

Fava ile İlgili İpuçları ve Alternatifler

• Ekstra lezzet için: Üzerine karamelize soğan veya ceviz ekleyerek daha farklı bir tat elde edebilirsiniz.
• Kremamsı kıvam için: Püreyi hazırlarken içine bir miktar tahin ekleyebilirsiniz.
• Farklı bir sunum: Fava karışımını kalıplara dökerek porsiyonluk şekillerde de sunabilirsiniz.
• Nar ekşisi veya acı biber: Üzerine birkaç damla nar ekşisi veya pul biber serperek farklı bir aroma katabilirsiniz.