Gurmelerden

Bursa’nın eski tatlıları

İnsanoğlu tatlı kavramına hayatında olmazsa olmaz bir yer olarak yaklaşmakta, sosyal her türlü mutlu anını tatlı ile taçlandırmaktadır. Yaş günleri, evlilik yıldönümleri ve bayramlar bunlara en güzel örneklerdir. Bu sebeple Bursa’da da tatlı çok önemli bir yere sahiptir.

Tatlı deyince şimdiki zamandaki gibi kestane şekerleri, baklavalar değil bunların dışında Bursa mutfağında çok geniş bir yelpaze söz konusudur. Ellerinde olan malzemelerle, bahçelerindeki meyvelerle ya da komşularından öğrendikleri ile hep başkalaşmış ve hep yenilenmiş bir tatlı mutfağı vardır Bursa’nın… Şimdiler de bu tatlılar da pek yapılmaz olmuştur. Zamana yenik düşen ve aynı zamanda da çok sağlıklı olan bu tatlılardan bahsetmek istiyorum sizlere bu yazımda.

Bursa mutfağında tatlılarda şeker yerine çoğu zaman pekmez kullanılmıştır ki bu hem çok sağlıklı hem de o yıllarda şekere nazaran daha ekonomik bir çözüm olmuştur.

Yakın zamana kadar evlerimizde yapılan bu tatlıları şimdilerde pek evlerde yapmasak da izini sürdüğümüz köylerde nadir de olsa karşımıza çıkmaktadır. Bu tatlıları gelecek nesillere aktarmak ve anlatmak bence mutfak kültürümüzün yaşatılması için önemli bir husustur. Bir tatlıyı kayıt altına almayarak bir geleneğimizi de unutabileceğimiz asla aklımızdan çıkmamalıdır.

Tariflerin ekonomik olduğu kadar da pratik olması da bir diğer husustur. Tarifleri gündelik hayatta daha pratik hale yapabilmeniz açısından ufak notlar da ilave ettim sizler için. Bursa’ya ait bu tariflerin sofralarınızı afiyetlendirmesi dileğiyle.

Bursa Mutfağının Eşsiz Tatlıları

Bursa, Türk mutfağının zenginliklerini taşıyan önemli bir şehir olarak bilinir ve tatlılar konusunda da oldukça iddialıdır. Geleneksel Bursa tatlıları, özellikle pekmez kullanımı ve yöresel malzemelerin yoğunluğu ile dikkat çeker. İşte Bursa mutfağının unutulmaya yüz tutmuş tatlıları:

Pekmez Peltesi:

  • Malzemeler:
    • 1 su bardağı buğday nişastası
    • 2 su bardağı pekmez
    • 2 su bardağı su
    • 1 su bardağı ceviz içi
  • Hazırlık:
    1. Pekmez, su ve buğday nişastası bir tencerede iyice karıştırılır ve ocağa konulur.
    2. Karışım, kaynamaya başlayana kadar sürekli karıştırılır.
    3. Kaynayan karışım geniş bir tepsiye veya kaselere dökülür.
    4. Üzerine ceviz içi serpilir ve ılık veya soğuk servis yapılır.

Pekmez peltesi, sağlıklı ve geleneksel bir Bursa tatlısıdır. Şeker yerine pekmez kullanılması, hem sağlığa daha faydalı olmasını sağlar hem de o dönemde ekonomik bir alternatif sunar.

Zürbiye:

  • Malzemeler:
    • 1 su bardağı süt
    • 1 su bardağı su
    • 2,5 su bardağı un
    • 3 yemek kaşığı buğday nişastası
    • 1 çay bardağı zeytinyağı
    • 2 adet yumurta
    • 2 su bardağı pekmez
    • Kızartma için yağ
  • Hazırlık:
    1. Süt ve su bir tencerede kaynatılır.
    2. Kaynayan karışıma un eklenir ve beş dakika daha pişirilir.
    3. Karışım soğumaya alınır.
    4. Ilıdığında zeytinyağı, nişasta ve 2 yumurta eklenip yoğrulur.
    5. Hazırlanan hamurdan koparılarak yuvarlanır ve düğüm yapılır.
    6. Hamurlar kızgın yağda kızartılır ve servis tabağına alınır.
    7. Üzerine pekmez veya bal dökülerek servis edilir.

Zürbiye, unutulmaya yüz tutmuş bir Bursa tatlısıdır. İlginç bir hamur işi olan zürbiye, pekmez veya bal ile servis edilir.

Patlıcan Tatlısı:

  • Malzemeler:
    • 4 adet patlıcan
    • 1 kase ceviz içi
    • 2 adet çırpılmış yumurta
    • Yarım kilo toz şeker
    • 2 dilim limon
    • 2,5 su bardağı su
    • Kızartma için yağ
  • Hazırlık:
    1. Patlıcanlar soyulur, uzunlamasına ve ince ince doğranır.
    2. Dilimlenen patlıcanlar tuzlu suda bekletilir ve acısının gitmesi sağlanır.
    3. Patlıcanlar bol suyla durulanır.
    4. Yumurtalar çırpılır.
    5. Patlıcanlar yumurtaya bulanır ve kızgın yağda altın sarısı renginde kızartılır.
    6. Şeker, su ve limonla şerbet hazırlanır.
    7. Kızartılan patlıcanlar tepsiye dizilir, üzerine ceviz içi dökülür ve şerbet dökülerek bekletilir.
    8. Soğuk olarak servis edilir.

Patlıcan tatlısı, Bursa mutfağının yaratıcı ve lezzetli örneklerinden biridir. Şekerleme yerine tercih edebileceğiniz bu tatlı, misafirlerinizi şaşırtacak bir lezzet sunar.

Bursa mutfağının bu unutulmaya yüz tutmuş tatlıları, geçmişten günümüze geleneksel lezzetleri ve sağlıklı alternatifleri temsil eder. Bu tatlılar, mutfak kültürümüzün yaşatılması için önemli birer parçadır. Unutulmaması ve gelecek nesillere aktarılması gereken özel tatlar arasında yer alır. Afiyet olsun!

Ömür Akkor
Mutfak Şefi ve Yemek Araştırmacısı