Başta kurban etleri olmak üzere, tüm et ve sakatat ürünlerinin sağlıklı şekilde saklanması, et ürünlerinin lezzetini de doğrudan etkilemekte.
Etin saklama yöntemi, saklama süresi, etin ya da et ürününün cinsi gibi çok sayıda etken mevcut. Buna pişirilmiş etin saklanması da dahil. Saklama konusunda uzmanların önerilerini dikkate almak bu nedenle oldukça önemli. Bu öneriler şu şekilde sıralanmakta:
Öncelikle etin hijyenik olmayan koşullarda kesimi ve dağıtımı sağlık için önemli bir risktir. Dağıtırken de mutlaka temiz kaplar veya poşetler kullanılmalı.
Dondurarak saklayın ve çözdürürken dikkat edin
Etleri, büyük parçalar halinde saklamayın, birer yemeklik olacak şekilde küçük parçalara ayırarak, temiz buzdolabı poşetine veya yağlı kâğıda sarın ve buzdolabının buzluk kısmında saklayın.
Sakatat ve organ etleri buzdolabında 1- 2 gün saklanabilir, etler kıyma haline getirilirse saklama süresi kısalır kıyma buzdolabında 1- 2 gün, parça et ise 2- 3 gün saklanabilir. Çözdürülen eti hemen pişirin, tekrar dondurmayın.
Çözdürülmek istenen eti, oda ısısında açıkta bırakılacak şekilde değil, buzdolabının alt bölmesinde çözdürün. Etin çabuk çözünmesi amacıyla oda sıcaklığında bekletmek, insan sağlığı açısından doğru değildir Hemen tüketilmeyecek etler derin donduruculara konulmalı veya kavurma yapılarak muhafaza edilmeli. Sakatat ve etler aynı kaplarda konularak saklanmamalı.
Gıdaları iyi pişirin
Birçok çiğ gıdadan bazı hastalıklara neden olabilen organizmalar bulaşabilir. İyi bir pişirme bu tür organizmaları öldürebilir pişirilen gıdaların her tarafının sıcaklığının en az 70 dereceye ulaşması gerekmektedir. Pişirilmiş gıdaları derhal tüketin, oda sıcaklığında bırakmayın. Pişirilmiş gıdalar oda sıcaklığına kadar soğudukları zaman üzerilerindeki mikropların sayısı hızla artmaya başlar.
Pişirilen gıdaların uzun süre bekletilmesi mikropların çoğalma riskini arttırır, güvenli olması açısından pişirilmiş gıdalar soğumadan tüketilmelidir.
Eğer yiyeceklerinizi önceden hazırlamak isterseniz veya artan yiyeceklerinizi saklamak isterseniz onları yeterince sıcak (yaklaşık 60 derece veya üstü) ya da yeterince soğuk (yaklaşık 10 derece veya altında) tutabildiğinizden emin olmalısınız.
Eğer pişirilmiş gıdalarınızı 4 -5 saatten fazla saklamayı düşünüyorsanız bu kural hayati önem taşımaktadır.
Buzdolabını doldurmayın
Çok miktarda gıdanın buzdolabına yerleştirilmesi sorun olabilir çünkü tıka basa doldurulmuş buzdolaplarında saklanan pişirilmiş gıdaların iç kısımları gerektiği kadar kısa sürede soğutulamaz ve eğer bu kısımlar uzun süre için 10 derecenin üstünde kalırsa mikroplar kolayca gelişir, çabucak sayıları artar ve hastalık yapıcı seviyeye ulaşır. Pişirilmiş gıdaları yeniden ısıtırken dikkat edin.
İyi bir yeniden ısıtmanın anlamı; ısıtılan gıdanın her tarafının sıcaklığının en az 70 dereceye ulaştırılmasıdır.
Pişirilmiş gıdalar ile çiğ gıdaların bir biri ile temas etmesin.
Güvenli bir şekilde pişirilmiş gıdalar çiğ gıdalarla çok az bir temasta bile bulunsa kontaminasyona neden olabilir.
Örneğin pişmemiş bir eti parçalamak için kullandığınız tahtayı veya bıçağı yıkamadan pişmiş bir gıda için kullanmayın.
Sakatat tüketimini abartmayın
Karaciğer, dil, böbrek, yürek gibi hayvanın iç organları yüksek miktarda yağ ve kolesterol içerir. Özellikle kurban bayramında tüketimi artan bu besinlerin kolesterol içeriğinin yüksek olması tehlikelidir. Bu besinlerin 100 gram miktarlarının kalori ve yağdan gelen kalori oranlarını aşağıdaki tabloda inceleyebilirsiniz. Gördüğünüz gibi beyin yediğinizde aldığınız kalorinin % 62’si yürek yediğinizde ise 43’ü yağdan geliyor.
100 gram Kalori – Kalori yağ (%)
- Karaciğer 140 % 30
- Beyin 125 % 62
- Böbrek 105 % 28
- Dalak 104 % 26
- Yürek 124 % 43
- Dil 130 % 37
- İşkembe 100 % 18
Bayram ertesi sebze ve meyveye ağırlık verin
Bayramda yoğun et ve et ürünleri tükettiyseniz ihtiyacınızın üzerinde kolesterol, yağ ve kalori almış olabilirsiniz. Hayvansal ürünler posa içermediği için kabızlık oluşması da muhtemeldir Bu sebeple bayram sonrası daha fazla posa ve vitamin-mineral açısından sebze ve meyveye ağırlık verin. Tam tahıl ürünleri ile balık ilave etmeye çalışın, kilo aldıysanız hızlı kilo vermeye çalışmayın. Bol su için, bitki çayları ve sebze suları tercih edin.
Örnek mönü
Sabah tahıl gevreği ile süt. Ara öğün 1 elma. Öğle yemeği etsiz sebze yemeği, salata, yağsız yoğurt ile tam tahıl ekmeği. Ara 1 kivi ile yağsız süt veya yoğurt. Akşam kurubaklagil ile yağsız yoğurt veya balık ile salata. Ara 1 portakal veya 2 mandalina olabilir.
Kaynak: Dilara Koçak / Milliyet