Kekik, Akdeniz kökenli, tarih öncesi dönemlerden beri kullanılan bir bitkidir. Eski Mısırlılar ve Yunanlılar tarafından hem tıbbi hem de mutfak amaçlı kullanılmıştır. Antik Yunan’da kekik, cesaretin sembolü olarak kabul edilirdi ve banyo sularına eklenirdi. Roma İmparatorluğu’nda ise lezzet ve koku katmak için yemeklere eklenir, parfümlerde ve tütsülerde kullanılırdı. Orta Çağ Avrupası’nda, kekik koruyucu özelliklere sahip olduğuna inanılırdı ve cesetlerin üzerine serpilirdi. Günümüzde kekik, dünya mutfaklarında yaygın olarak kullanılan popüler bir ot olup, çeşitli yemeklere aroma katmak için tercih edilir.
Türk mutfağı yemekleri yapan lokantaların masalarının üzerinde tuz-karabiber-pulbiber üçlüsünün yanında bir olmazsa olmaz daha vardır: Kekik. Burada kekiğin nasıl bir ot olduğunu, tadının tonunu, otun şeklini anlatmaya gerek yok. Biz Türkler mantıdan ete her yemeğe eklemezsek olmaz ne de olsa. Zaten yabancı kaynaklarda bile “kekik” başlığının altında “Türklerin, Yunanlıların, Portekizlilerin, İspanyolların, Latin Amerikalıların ve İtalyanların mutfaklarının başlıca otlarındandır” yazıyor hep. Kekik taze şekilde de tüketilebiliyor, fakat kurutulmuşunun lezzeti bir başka oluyor. Biz ızgara etin, mantının, sebzelerin üzerine koyarken, İtalyanlar zeytinyağı, fesleğen, domates ve zeytinle karıştırıyor, bu şekilde de birçok brüşetta, pizza ve makarnanın sosunu oluşturuyorlar. Hatta Avrupa’nın birçok ülkesinde pizza otu olarak da adlandırılıyor. Diğer İtalyan otlarının aksine kekik, acı ve baharatlı yemeklerle gayet iyi bir uyum sağlıyor. Bu da onun bu güzel Akdeniz ülkesinde vazgeçilmez olmasını sağlıyor. Yunanlılar için de elzem aromalardan biri olan kekik, salatalara konuyor, limon-zeytinyağı karışımına eklenerek balık ve etin yanında tüketiliyor, beyaz peynirin Yunan versiyonu olan fetanın üzerine serpiştiriliyor. Klasik bir Yunan salatası yani meşhur Greek salad salatalık, domates, soğan, zeytin, feta peyniri (klasik beyaz peynir), biber turşusu, karabiber, zeytinyağı ve kekikten oluşuyor. Başka ülkelerin menülerine girmiş Yunan esintili salatalarda bir de ek olarak yeşillik bulunabiliyor.
Meksikalılar yetiştirdikleri kekik türevini, acı soslarında ve baharatlı yemeklerinde kullanıyor. İspanyollar ise etli ve tavuklu yemekler ile tortilla’ya ekliyorlar. Bunların haricinde tüm mutfaklarda domates sosların, çorbalar, omletler ve özellikle patlıcan ve kabak yemekleriyle yaygın bir şekilde kullanılıyor kekik. Anlatılanlara göre, 2. Dünya Savaşı’ndan dönen Amerikan askerleri, Avrupa’da keşfettikleri kekiği ülkelerine getiriyorlar ve kekik Amerika’da bu şekilde tanınıyor. Bu kekik, aynı zamanda mercanköşk familyasından, bizim ülkemizde ise, kuzeyde ve güneyde dağlık bölgelerde yetişen bir çeşit dağ kekiği.
Tatmak gerek
Kekiğin aroması iklim, mevsim, toprağın durumu gibi dış etkenlere göre değişkenlik gösteriyor. Güneşi ve sıcağı sevdiği için toprak sıcaklığının fazla olduğu kayalık ve dağlık yerlerde çoğalıyor. Kekik, bouquet garni içinde tencere yemeklerine ekleniyor ya da fesleğen, soğan, sarımsak, limon ve zeytinyağıyla karıştırılarak balık ve tavukların marinesinde kullanılıyor. Bu kekik çeşidi piştiğinde tadını kokusunu kaybetmeyen nadir otlardan. Taze kekiğiniz tohuma kaçmış olursa çiçeklerini de aynı şekilde doğrayarak kullanabilirsiniz. Kekiğin bir diğer özelliği ise kurusunun da tazesi kadar keskin olması.
Her kekiğin aroması aynı olmadığından, eklenecek miktara karar vermeden önce mutlaka tatmak gerekir, yoksa yemeğiniz acımsı bir tat alabilir. Acı bir karışım hazırlamak istiyorsanız Meksika kekiğini bulmayı deneyin, bizimkinden çok daha sert ve acı bir tadı var. Kuru kekiği yemeğe katarken elinizle ezmeyi unutmayın, bu şekilde kekiğin içindeki lezzetli yağlar daha kolay ortaya çıkar. Bir de çayı var kekiğin, soğuk algınlıklarına ve hazımsızlığa birebir olduğu söyleniyor. Bunlarla da bitmiyor faydaları: Kekiğin mikrop öldürücü özellikte olduğu, vücut hücrelerini koruduğu, antioksidan, antikanserojen, antidiyabetik ve antikolestremik özellikler taşıdığı iddia ediliyor. Ayrıca bu bitkiden çıkarılan kekik suyu, mide rahatsızlıklarında balla karıştırılıp kullanılıyor. Yani hem yaşlılığı geciktiriyor hem de hastalıklardan koruyor.
Dağ kekikli pesto sos
180 gr ceviz
1 diş sarımsak (soyulmuş ve ince kesilmiş)
1 demet taze dağ kekiği
75 ml fındık yağı
1/2 demet taze soğan (ince kıyılmış)
Tuz ve taze çekilmiş karabiber
Cevizleri yağlı kağıt ile kapladığınız fırın tepsinize yayın. Önceden 200 C’de ısıttığınız fırınınızda 10 dakika kadar renkleri dönüp çıtırlaşıncaya kadar fırınlayın. Soğumaya bırakın. Robotta çekin. Metal bıçaklı robotun haznesine kekik yaprakları, sarımsak, taze soğan, tuz, karabiber ve kekikleri koyup çevirin. Karışınca sicim gibi yağı akıtın ve püre şeklini alana kadar çevirin.
Karidesli makarna
1 paket paperdelle makarna
2 diş sarımsak (soyulmuş ve ince dilim)
200 gr orta boy karides (soyulmuş)
7-8 sap taze dağ kekiği (kıyılmış)
1 adet kuru kırmızı biber
30 ml zeytinyağı
1 çay kaşığı kırmızı köri macunu (köri paste)
40 gr parmesan rende
Tuz ve taze çekilmiş karabiber
Makarnaları bol tuzlu suda aldente olacak şekilde haşlanmaya bırakın. Tavaya zeytinyağı koyun. İkiye, üçe bölünmüş ve tohumlarını çıkardığınız kırmızı biber ve sarımsağı ekleyip sarımsakların renkleri hafifçe dönene kadar çevirin. Kevgir yardımıyla biberleri çıkartın. Karidesleri ilave edip 3- 4 dakika çevirin. Köri macununu ilave edin. Macun eriyip karışınca makarnanın pişme suyundan kepçe ile azar azar ilave edin. Tadına bakarak tuz ekleyin. Süzdüğünüz makarnaları tavaya alın ve karıştırın. Kekik ve karabiber ekleyip, karıştırıp ateşten alın. Parmesan rende ile servis yapın.
Köri paste çeşitlerini büyük market ve şarküterilerin Uzakdoğu ürünleri satan reyonlarında bulabilirsiniz.
Comments are closed.