Yöresel Mutfaklar

Eskişehir Yemekleri

Eskişehir Mutfağı: Yöresel Lezzetlerin Başkenti

Eskişehir, Batı Anadolu ile Orta Anadolu’nun kesişim noktasında yer alır ve tarih boyunca farklı halkların göç yolu olmuştur. Antik çağlarda Galatların (Keltlerin) yerleşim yeri olarak bilinen bu bölge, daha sonra Türkmen ve Tatar göçleriyle zenginleşmiştir. Bu kültürel etkileşim, özellikle yemeklerinde kendini gösterir.

Eskişehir mutfağı, geleneksel beslenme alışkanlıklarını hala sürdürmektedir. Ancak bu mutfak, Kafkas, Kırım ve Balkan göçmenlerinin etkisiyle zenginleşmiştir. Kırsal kesimlerde temel yiyecekler arasında buğday, bulgur ve hamur işleri yer alırken, sebzelerin de önemi büyüktür. Ebegümeci, madımak, mantar, kuzu kulağı gibi sebzeler sıkça kullanılır. Et tüketimi daha çok şehir merkezinde yoğundur.

Eskişehir mutfağının vazgeçilmezi, mayasız hamurdan yapılan Gözleme’dir. Gözleme hamuru kavrularak ezilen haşhaş veya haşhaş yağı ile karıştırılıp hamurun üzerine sürülür. Ardından hamur tekrar açılıp toprak sac üzerinde pişirilir. Haşhaş, bu yörede sıkça tüketilen bir malzemedir ve haşhaşlı lokum, haşhaşlı dolama, haşhaşlı bükme gibi hamurişi tarifleriyle karşılaşabilirsiniz.

Çorba çeşitleri de Eskişehir mutfağının vazgeçilmezlerindendir. Un ve irmikle yapılan Bulamaç, Toyga, Sütlü ovmaç, Göceli (yarma) tarhana, Bıt bıt ve Düğün köfte çorbaları öne çıkar. Köleş adı verilen ilginç bir salata da Eskişehir mutfağında sıkça rastlanan bir lezzettir. Rendelenmiş kelek (olgunlaşmamış karpuz) ve salatalık, doğranmış domates, biber ve soğanla harmanlanır ve üzerine yoğurt ve sıvıyağ gezdirilir.

Eskişehir Mutfağının Geleneksel Lezzetleri

Çorbalar

Göceli Tarhana Malzemeler (8 Kişilik):

  • 500 gr. göçe (veya yarma)
  • 500 gr. süzme yoğurt
  • 1 su bardağı nohut
  • 1 su bardağı yeşil mercimek
  • 8 bardak su veya et suyu
  • 100 gr tereyağ veya margarin
  • 1 avuç yarpız (Kurutulmuş yabani nane) ve tuz
  • 1 adet yumurta
  • 2 çorba kaşığı un

Hazırlanışı: Daha önce ıslanıp haşlanan göçe (veya yarma) suyu süzülüp 500 gr. süzme yoğurtla iyice karıştırılıp dinlenmeye bırakılır. Yine daha önce ıslanmış olan 1’er su bardağı nohut ve yeşil mercimek yumuşayıncaya kadar ve suları çekinceye kadar haşlanır ve diğer karışıma katılır. 8 su bardağı su veya et suyu (soğuk) ilave edilip karıştırılarak çırpılmış 1 yumurta ve 2 çay kaşığı un da ilave edilir. Karıştırılarak orta ateşte iyice pişirilir. (Tuz atılarak) Eritilmiş 100 gr tereyağ veya margarinde yarpız (kurutulmuş yabani nane) yakılarak çorbanın üzerine dökülüp sıcak servis yapılır. Arzuya göre acı biber veya karabiber de kullanılabilir.

Islat Tarhana Malzemeler:

  • 3 yemek kaşığı tarhana
  • 50 gr. yağsız kıyma
  • 4 diş sarımsak
  • Yarım yemek kaşığı biber salçası
  • Bir miktar tuz ve maydanoz

Hazırlanışı: Kıyma, yağsız bir tavada kendi yağıyla kavrulur. Sarımsaklar rendelenip eklenir. Ardından tarhana ve biber salçası da ilave edilerek bir süre karıştırılır. Sıcak su eklenir ve karışım kaynamaya başlayana kadar pişirilir. Pişen çorbaya tuz eklenir ve servis yapmadan önce üzerine ince doğranmış maydanoz serpilir.

Düğün Köftesi Çorbası Malzemeler:

  • 1 su bardağı düğü
  • 1 miktar tuz
  • 1 çay bardağı zeytinyağı
  • 2 adet domates rendesi
  • 4 adet sivri biber (ince kıyılmış)

Hazırlanışı: Düğü, tuz eklenmiş sıcak su ile haşlanır. Suyu süzülüp ayrı bir kaba alınır. Daha sonra bir tavada zeytinyağı, rendelenmiş domatesler ve ince kıyılmış sivri biberler kavrulur. Düğü eklenip karıştırılır. Çorba kaynamaya başlayana kadar pişirilir ve sıcak servis yapılır.

ET VE SEBZE YEMEKLERİ

Harput Kebabı Malzemeler:

  • 500 gr. dana eti
  • 1 su bardağı bulgur
  • 1 adet biber salçası
  • 1 adet soğan
  • 1 adet domates
  • Yarım demet maydanoz
  • 1 çay bardağı sıvı yağ
  • 1 tatlı kaşığı tuz
  • Yarım tatlı kaşığı pul biber
  • 1 çay bardağı nar ekşisi
  • 1 çay bardağı su

Hazırlanışı: Öncelikle eti ince ince doğrayın ve bulgur ile karıştırın. Biber salçasını, tuzu, pul biberi ve sıvı yağı ekleyip iyice yoğurun. Hazırladığınız bu harçtan ceviz büyüklüğünde parçalar koparıp elinizle şekil verin ve közde veya mangalda pişirin. Ayrı bir tavada nar ekşisi, su, doğranmış soğan ve domatesi pişirin. Pişen etlerin üzerine bu sosu dökün. Servis yaparken üzerine doğranmış maydanoz serpiştirin.

Çılbır Malzemeler:

  • 4 adet yumurta
  • 1 su bardağı yoğurt
  • 2 diş sarımsak (ezilmiş)
  • 2 yemek kaşığı tereyağı
  • 1 çay kaşığı tuz
  • 1 çay kaşığı pul biber

Hazırlanışı: Yoğurdu bir kasede ezilmiş sarımsak ve tuz ile karıştırın. Bu karışımı servis tabağına yayın. Yumurtaları iyice pişirin ve yoğurdun üzerine yerleştirin. Tereyağını eritin ve pul biberi ekleyip yumurtaların üzerine gezdirin. Sıcak servis yapın.

HAMUR İŞLERİ

Gözleme Malzemeler:

  • 2 su bardağı un
  • 1 su bardağı su
  • 1 çay kaşığı tuz
  • 200 gr beyaz peynir
  • 2 yemek kaşığı tereyağı veya sıvı yağ

Hazırlanışı: Unu bir kaseye alın, tuz ekleyin ve suyu yavaşça ekleyerek hamuru yoğurun. Hamuru 10-15 dakika kadar dinlendirin. Dinlenen hamurdan ceviz büyüklüğünde parçalar koparıp bezeler yapın. Bezeleri un serpilmiş tezgah üzerinde ince yuvarlaklar halinde açın. Açılan yufkanın içine beyaz peyniri koyun ve yarısını kapatıp yuvarlak şekil verin. Tereyağı veya sıvı yağı tavada ısıtın ve gözlemeleri bu yağda her iki tarafı da altın rengini alana kadar pişirin. Sıcak servis yapın.

Ispanaklı Börek Malzemeler:

  • 3 yufka
  • 300 gr ıspanak
  • 1 adet soğan (ince doğranmış)
  • 3 yemek kaşığı sıvı yağ
  • 1 çay bardağı süt
  • Yarım çay bardağı sıvı yağ
  • 1 çay bardağı yoğurt
  • 3 adet yumurta
  • Tuz, karabiber

Hazırlanışı: Ispanakları yıkayıp ince doğrayın. Soğanı ince doğrayarak sıvı yağ ile kavurun. Doğranmış ıspanakları ekleyin ve soteleyin. Süt, sıvı yağ, yoğurt ve yumurtaları bir kapta çırpın. Yufkaları tezgaha serip üzerlerine bu karışımdan sürün. İlk yufkayı yağlı kağıt serili bir fırın tepsisine yerleştirin. Üzerine ıspanaklı karışımdan serpin. Ardından diğer yufkaları aynı şekilde üst üste yerleştirin ve her katın üzerine sütlu karışımdan sürün. 180 derece önceden ısıtılmış fırında kızarana kadar pişirin. Dilimleyerek servis yapın.

Eskişehir mutfağı, tarih ve kültürün birleştiği bir zenginliği yansıtır. Bu lezzetleri deneyerek Eskişehir’in damak tadını keşfetmek için bir fırsat yakalayabilirsiniz. Afiyet olsun!

2 Replies to “Eskişehir Yemekleri”

  1. MELEK

    KATLAMA BÖREĞİ YAZILMIŞ RESMİN ÜZERİNE TIKLAYINCA İSİMDE AYNI FAKAT RESİMDEKİ ÜZERİ YUMURTALANIP FIRINDA PİŞMİŞ YAĞ İLE BİR ALAKASI YOK YA RESİM YA DA TARİF YANLIŞ

  2. Adil Derinyar

    Çigbörek: Çigböreğin kiymalı içine haşlanmış patetes ezmesi ilave edilirse börek daha enfes kokulu ve dinlendikten sonra lezzeti artar. Ertesi gün tekrar ısıtılıp yenilecek olursa daha yumuşak olur, kurumaz.

Comments are closed.