Çankırı yöresi, Anadolu’nun iç kesimlerinde, Orta Anadolu coğrafyasının özelliklerini taşıyan bir bölgedir. Bu bölgenin beslenme alışkanlıkları, Orta Anadolu’nun tipik özelliklerini yansıtırken, yerel tatlar ve yemekler de önemli bir rol oynar.

Temel Besin Kaynakları

Çankırı mutfağının temelini buğday ve buğday ürünleri oluşturur. Tarhana, bulgur, keşkek, yarma, erişte gibi yiyecekler, ev ekonomisi çerçevesinde üretilir. Kış aylarına hazırlık olarak bazı yiyecek maddeleri kurutulur, salamura yapılır, turşu kurulur ve diğer koruma yöntemleri kullanılır. Kıyma, kavurma, sucuk gibi et ürünleri, kurutulmuş fasulye, patlıcan, biber gibi sebzeler, konserve ürünler, reçeller de kışın tüketilen gıdalardan bazılarıdır.

Hamur İşleri

Çankırı mutfağında hamura çeşitli malzemeler eklenerek farklı yemekler hazırlanır. Tava çöreği, yazma çöreği, bükme, gözleme, cızlama, tatar böreği, iri hamur, mantı, pıhtı, çullama gibi hamur işleri Çankırı mutfağının öne çıkan lezzetlerindendir. Bu hamur işleri, bölgenin geleneksel mutfak kültürünün en önemli temsilcilerindendir ve genellikle özel günlerde, bayramlarda ve misafir ağırlamalarında tercih edilir.

Çorbalar

Çorba çeşitlerinde de buğday ürünleri ön plandadır. Tarhana, toyga, şaştımaşı, tutmaç, yarma, dene, cümcük gibi çorbaların ana malzemesi genellikle buğdaydır. Sebze tüketimi de oldukça yaygındır. Çankırı’nın çorbaları, kış aylarında vücut ısısını korumak ve enerji sağlamak amacıyla sıklıkla tüketilir.

Hayvansal Besinler

Hayvansal besinler, buğday ürünlerinin yanında ikinci planda yer alır. Bu, bölgedeki hayvancılığın sınırlı olmasından kaynaklanır. Et yemekleri daha çok özel günlerde ve kutlamalarda yapılır. Yaren Güveci, Bütün Et, Mıkla gibi yemekler bu kategoride yer alır.

Geleneksel Ev Yapımı Yiyecekler

Kentlerde hazır yiyeceklerin kullanımı artsa da, geleneksel ev yapımı yiyecekler hala popülerdir. Evde hazırlanan bu yiyecekler, hem geleneksel tatları koruma hem de ekonomik bir alternatif sunma açısından tercih edilir.

Çankırı Yemeklerinden Örnekler

Yaren Güveci: Kuzu eti, soğan, sarımsak, sivri biber, domates, baharatlar ve salçadan oluşan bu yemek, fırında pişirilir ve patlıcan ile servis edilir. Lezzetli ve doyurucu bir yemek olan Yaren Güveci, özellikle özel günlerde tercih edilir.

Bütün Et: Keçi eti, tereyağı veya margarin, su, salça, soğan gibi malzemelerle pişirilir ve baharatlandırılır. Yumurta eklenerek servis yapılır. Bu yemek, Çankırı’nın et yemekleri arasında önemli bir yere sahiptir.

Mantı: Un hamuruna sarımsaklı yoğurt eklenerek servis edilen bu mantı, kıyma ve baharat karışımıyla hazırlanır. Çankırı mantısı, incecik açılan hamuru ve zengin iç malzemesi ile bilinir.

Bazlama: Mayalı hamurun un, maya, patates ezmesi, yoğurt ve tuz ile yoğrularak yapılan bu ekmeğin pişirilmesi için fırın kullanılır. Özellikle kahvaltılarda tercih edilen bazlama, sıcak sıcak tüketilir.

Yağlı Gözleme: Un, su, tuz ve maya ile hazırlanan hamur, sacda pişirilir ve yağ sürülerek servis edilir. İçerisine peynir, patates, kıyma gibi malzemeler eklenebilir.

Katmerli: Katmer hamuru, tereyağı, kıyma, soğan, baharatlarla hazırlanan bu yemek, katmanlar halinde pişirilir. Oldukça doyurucu ve lezzetli bir yemektir.

Tarhana Çorbası: İki farklı tarhana çeşidi olan Un Tarhanası ve Katıklı Tarhana ile yapılan bu çorba, bölgenin kış aylarındaki vazgeçilmezlerindendir. Soğuk kış günlerinde vücut ısısını korur ve enerji verir.

Keşkek: Buğdayın beyazlaşıncaya kadar dövülmesiyle yapılan keşkek, et ve baharatlarla pişirilerek servis edilir. Özellikle düğünlerde ve bayramlarda yapılan keşkek, geleneksel bir lezzettir.

Mıkla: Kıyma, soğan, tereyağı, baharatlarla hazırlanan bu yemek, yumurta eklenerek servis yapılır. Lezzetli ve besleyici bir yemektir.

Tutmaç: Un, su ve tuzdan yapılan hamur, haşlanmış mercimekle birleştirilir ve sarımsaklı yoğurt ile servis edilir. Oldukça doyurucu bir yemektir.

Bamya: Kaynar suyla ıslatılan kuru çiçek bamya, soğan, yağ, salça, et, baharatlarla pişirilir ve limonla servis edilir. Bamya yemeği, yaz aylarında sıklıkla tercih edilir.

Yumurta Tatlısı: Yumurta sarısı, beyazı, un, irmik ve şekerle yapılan bu tatlı, ılık şerbetle servis edilir. Tatlılar arasında oldukça popülerdir.

Hoşmerim: Un, tereyağı, su ve tuzla hazırlanan hamur, şerbet ve tereyağıyla tatlandırılır. Çankırı’nın özel tatlılarından biridir.

Bu geleneksel Çankırı yemekleri, bölgenin zengin mutfak kültürünün bir yansımasıdır. Besin değeri yüksek, lezzetli ve doyurucu bu yemekler, Çankırı’nın yerel mutfağının önemli bir parçasını oluşturur. Bu lezzetler, hem yerel halkın hem de ziyaretçilerin damak zevkine hitap eder ve bölgenin gastronomik zenginliğini yansıtır