Elazığ Yemekleri

Doğu Anadolu’nun en özgün mutfak kültürlerinden birine sahip olan Elazığ, özellikle Harput yemekleri ile haklı bir üne sahiptir. Yörenin binlerce yıldır kültürlerin kavşak noktası olan Harput ve onun günümüzdeki mirasçısı olan Elazığ, mutfağında bu kadim kültürlerin izini taşımakta.

Bu zengin kültür nedeniyle Elazığ mutfağı oldukça zengin yemek çeşitlerine sahip. 150’ye yakın yemek çeşidi olan Elazığ’da, üç öğün yemeğin dışında kuşluk yemeği ve özellikle yatsılık denilen pestil, ceviz, orcik, meyve gibi yiyeceklerin bulunduğu sofralar açılır. Geleneksel Elazığ (Harput) mutfak kültürü, sofra adabından yemek çeşitlerine kadar halen geleneksel özelliklerini koruyabilmiştir. Elazığ mutfağında; tarihi Oğuzlara kadar uzanan tutmaç, umaç aşı anamaşı, kara kavurma gibi yemekler halen varlığını sürdürmektedir. Türk mutfağının bu tarihi lezzetleri, özellikle Harput Ermeni mutfağı kültürü ile tarih içinde daha da zenginleşmiştir.

Mevsime, yörenin özelliklerine ve ürettiği ürünlere göre şekillenen yemek çeşitlerinin bir çoğu yalnızca Elazığ’a hastır. Özellikle kırsal kesimde hatta şehirde bile yöreye özgü çok güzel ekmekler yapılır. Bu ekmeklerden en ünlüsü ve en lezzetlisi güz mevsiminde yapılan ve bütün bir kış hiç bozulmadan kalabilen tandır ekmeğidir. Yemeklerde salça ve soğaraç çoğunlukla kullanılır ve bu karışım sos vazifesi yapar.

Kış mevsimi için yapılan hazırlıkların başında taze meyve ve sebzelerin hemen hepsinin kurutulması gelir. Turşu ve salamura yapılır, şehriye ve erişte kesilir, kurut ve tarhana hazırlanır; tandır ekmeği yapılır; kavurma hazırlanır, orcik, pestil, tutunu yapılır.

Bazı Elazığ yemeklerinden örnekler:

HARPUT KÖFTESİ

MALZEMELER

• 1 paket köftelik bulgur
• 1/2 kg orta yağlı kıyma
• 1 baş soğan
• maydanoz
• reyhan
• salça
• tuz

HAZIRLANIŞI
Soğanı kuşbaşı doğrayıp, maydanoz, reyhan ve tuzla ovun. Et, bulgur ve salçayı ilave edip, iyice yoğrun. Cevizden biraz küçük parçalar koparıp, yuvarlak yapın, her iki tarafından parmağınızla bastırıp ortasını çukurlaştırın. Bir tencereye tereyağ ve salça (ya da domates rendesi) koyup, biraz pişirdikten sonra sonra bir kase su ilave edin. Su kaynadığında köfteleri alıp 20-25 dakika pişirin, artan suyu bir kaba koyup süzün. Servis yapacağınız zaman, bir kapta sakladığınız bu sudan biraz ilave edip, yeniden ısıtın.

SÜSLÜ FİDOŞ

MALZEMELER:

• 500 gr kıyma
• 500 gr patlıcan
• 250 gr yeşil biber
• 1 çorba kaşığı margarin
• 1 çorba kaşığı salça
• 1 baş soğan
• 1 demet maydonoz
• Yeteri kadar tuz ve kırmızıbiber

HAZIRLANIŞI:
Kıyma, kuru soğan, kırmızıbiber, tuz ve maydonoz karıştırılıp yoğrularak harç yapılır. Harçtan küçük parçalar alınarak şekil verilir. Patlıcan halka şeklinde doğranıp yağda hafif kızartılır. Doğranmış olan yeşilbiber, domates, patlıcan ve köfteler sıra ile tepsiye dizilir. Ilık suda yapılan salça üzerine dökülerek fırına atılır. 10 dakika fırında pişirilir ve sıcak servis yapılır.

KOFİK DOLMA

MALZEMELER:

• 25’er adet kofik (kurutulmuş dolmalık biber ve patlıcanın yerel adı)
• 750 gr Pirinç
• 5 adet kuru soğan
• 2 su bardağı zeytinyağı
• Yeteri kadar tuz
• Karabiber
• kırmızı biber

HAZIRLANIŞI:
Kofikler sıcak suda haşlanır. Ayrı bir tencerede ince ince kıyılansoğanlar pembeleşince yıkanmış pirinç ve diğer baharat ve tuz karıştırılarak kavrulur. Pirinç ölçüsü ile bir ölçü su ilave edilerek suyunu çekene kadar pişirilir. Bu pilav haşlanan kofiklerin içerisine doldurulur. Bir ölçü suyla da kofikler pişirilir.

KURUT ÇORBASI 

MALZEMELER:

• 3 adet büyük kurut
• Erişte
• Nane
• Yağ ve tuz.

HAZIRLANIŞI:
Kurut ılık suda ezilerek ayrana dönüştürülür. Erişteler makarna gibi haşlandıktan sonra süzülerek geniş bir kaba alınır. Hazırlanan ayran ateşte devamlı karıştırılarak Haşlanan erişte ılıtılan ayran üzerine ilave edildikten sonra. Ayrı bir kapta yağla nane kavrulup üzerine dökülür. Servis yapılır.

SIRIN

Malzemeler

• Sırın yufkası
• Yoğurt
• Sarmısak
• Tereyağı
• Kırmızı biber

Yapılışı
İnce açılmış yufka ekmeğini rulo şeklinde katlayıp kesiyorsunuz ve tepsiye yerleştiriyorsunuz. Üstüne sarımsaklı yoğurt ve son olarak üstüne eritilmiş tereyağı döküyorsunuz.

DOLANGER
Malzemeler

• 1 çay bardağı yoğurt
• 1,5 su bardağı su
• 1 yumurta
• 50 gr sanayağı
• 1 çay kaşığı kabartma tozu
• bir miktar tuz
• Dövülmüş ceviz
• 1 fincan zeytinyağı
• Açmak için nişasta ve un

Şerbet için:

• 6 su bardağı şeker
• 5 su bardağı su
• 6 damla limon

YAPILIŞI
1.Malzemelere göre yumuşak bir hamur yoğrulur.
2.Hamurdan ceviz büyüklüğünde yumaklar yapılır.Her yumak oklava yardımıyla yufkaya dönüştürülür.
3.Yufka ortadan ikiye kesilip üzerine dövülmüş ceviz serpilir.
4.Yufka yuvarlak kenarından oklavaya sarılıp yuvarlanır.Oklava üzerinde el yordamıyla iki taraftan hafif sıkıştırılır ve yağlanmış tepsiye dizilir.
5.Her yumak için aynı işlem uygulanır.
6.Tepsi dolduktan sonra sıvı yağ dökülüp fırında kızartılır.Fırından çıktıktan sonra şerbeti verilir.