Bazı Noel tatlıları kabarık ve gösterişli değildir; yoğun, baharatlı ve katmanlı bir hikâye taşır. Spongata Emiliana, İtalya’nın Emilia-Romagna bölgesinde yüzyıllardır yapılan, ince hamurla sarılı zengin bir iç dolguya sahip geleneksel bir Noel kekidir. Dilimlendiğinde ortaya çıkan koyu renkli, meyve-kuruyemiş-baharat dokusu, bu tatlının neden “sessiz ama derin” bir klasik olduğunu anlatır.

Tarih ve Köken

Orta Çağ’dan Noel sofralarına

Spongata’nın kökeni Orta Çağ’a uzanır. Bal, incir ve baharatların uzun süre dayanması sayesinde kış aylarında ve özellikle Noel döneminde hazırlanırdı. Adı, dolgun iç yapısından (spongare/dolmak) gelir.

Panforte’den farkı

  • Panforte açık, yoğun ve sert bir kektir
  • Spongata ince hamurla kapalı, içi baharatlı dolgu olan bir Noel kekidir
  • Spongata dilimlendiğinde kesit etkisi çok daha belirgindir

Malzemeler (Orijinal – Bölgesel Kabul Görmüş)

Hamur

  • 300 g un
  • 100 g toz şeker
  • 80 g tereyağı
  • 1 adet yumurta
  • 1 tutam tuz
  • Gerektikçe az su

İç Dolgu

  • 200 g kuru incir (çok ince doğranmış)
  • 100 g bal
  • 80 g ceviz (ince kıyılmış)
  • 50 g badem (ince kıyılmış)
  • 40 g portakal kabuğu şekerlemesi (ince doğranmış)
  • 40 g kuru üzüm
  • 1 çay kaşığı tarçın
  • 1/2 çay kaşığı toz karanfil
  • 1/2 çay kaşığı muskat
  • 1 çay kaşığı kakao
  • 1–2 yemek kaşığı Marsala şarabı veya Vin Santo

Not: Kabartma tozu, krema, modern aroma kullanılmaz.

Adım Adım Yapılış

Hamur

  1. Un, şeker ve tuzu karıştırın.
  2. Tereyağını ekleyip parmak uçlarıyla una yedirin.
  3. Yumurta ve az suyla sertçe ama pürüzsüz bir hamur elde edin.
  4. Streçleyip 30 dakika dinlendirin.

İç Dolgu

  1. Tüm dolgu malzemelerini bir kapta iyice karıştırın.
  2. Yoğun, koyu ve kaşıkla şekil alabilen bir doku hedefleyin.

Birleştirme

  1. Hamurun 2/3’ünü açıp kalıba yerleştirin.
  2. Dolguyu eşit kalınlıkta yayın.
  3. Kalan hamuru kapak olacak şekilde açın; kenarları kapatın.
  4. Üst hamura küçük buhar delikleri açın.

Pişirme

  • 170°C önceden ısıtılmış fırında 40–45 dakika
  • Yüzey açık kahverengi olmalı, koyulaşmamalı

Dinlendirme

  • Fırından sonra tamamen soğuyana kadar bekleyin
  • Ertesi gün dilimlemek idealdir

Servis & Saklama

  • İnce dilimler hâlinde servis edilir
  • Üzeri pudra şekeriyle hafifçe tamamlanabilir
  • Serin yerde 1 haftaya kadar dayanır

Besin Değerleri (1 dilim – yaklaşık)

  • Kalori: 320 kcal
  • Karbonhidrat: 42 g
  • Yağ: 14 g
  • Protein: 6 g

Alerjenler: Gluten, kuruyemiş, yumurta.

Kaynaklar

Accademia Italiana della Cucina
Wikipedia IT – Spongata
GialloZafferano – Spongata

Yazdır 🖨 PDF 📄 eBook 📱